Auteur: Marieke Goossens.
Al eerder is aangetoond dat hypnotherapie gericht op de darmen effectief is bij volwassenen met prikkelbare darmsyndroom, waarbij de standaard behandeling niet aanslaat. Over het effect bij kinderen was nog weinig bekend.
Hypnotherapie is het inzetten van hypnose als middel tegen psychische en lichamelijke klachten. De patiënt wordt door de hypnotherapeut, door middel van voornamelijk verbale communicatie, in een lichte trance gebracht maar behoudt de controle over zichzelf. Bij een op de darmen gerichte hypnotherapie wordt een milde hypnotische staat opgeroepen. De patiënt wordt dan bijvoorbeeld verteld hij ontspannende beelden kan oproepen die hij of zij kan associëren met een normale darmfunctie.
In een systematische review zijn de resultaten van drie randomised controlled trials (RCTs) naar het effect van hypnotherapie bij kinderen met functionele buikpijn of prikkelbare darmsyndroom op een rij gezet (Rutten et al.). Bij de onderzoeken waren tussen de 22 en 52 deelnemers betrokken. Er werd gekeken naar uitkomstmaten als mate van buikpijn, kwaliteit van leven, kosten en schoolverzuim. Bij ieder onderzoek werd een groep kinderen die hypnotherapie kreeg vergeleken met een groep kinderen die de gebruikelijke medische zorg kreeg.
In alle drie de onderzoeken was er een statistisch significante verbetering op de mate van buikpijn bij de kinderen die hypnotherapie kregen. In één studie werd na een jaar een follow-up meting gedaan, waarbij er nog steeds sprake bleek van een significante verbetering. In totaal 85% van de kinderen die hypnotherapie kregen waren klachtenvrij, tegenover 25% in de controlegroep. In één studie werd een significante verbetering gevonden in de kwaliteit van leven bij de groep kinderen die hypnotherapie kreeg. Twee onderzoeken rapporteerden een signifcante reductie in schoolverzuim.
De conclusie van deze review is dat de therapeutische effecten van hypnotherapie groter zijn dan die van de standaard medische zorg bij kinderen met functionele buikpijn of het prikkelbare darmsyndroom.
Onderzoekers van één van de RCTs uit deze review (uitgevoerd door dezelfde auteurs als van de review) hebben na vijf jaar een follow-up studie bij N=52 gedaan naar de lange termijneffecten van de darmgerichte hypnotherapie (Vlieger et al.). Na een gemiddelde periode van 4,8 jaar was het effect van de hypnotherapie nog steeds statistisch significant groter dan de standaard behandeling: 68% tegenover 20% ervaarde significant minder lichamelijke klachten. Er werd echter geen verschil gevonden tussen de twee groepen op het gebied van kwaliteit van leven, afwezigheid van school en aantal doktersbezoeken. Mogelijk leren kinderen met aanhoudende darmklachten met hun klachten te leven waardoor het nauwelijks invloed heeft op hun dagelijkse activiteiten. Hier is nog geen onderzoek over bekend.
Er lijkt een blijvend positief effect voor hypnotherapie bij kinderen met functionele buikpijn en prikkelbare darmsyndroom, groter dan bij gebruikelijke medische zorg. Na 5 jaar ervaart nog steeds ruim tweederde van deze groep significant minder klachten. De onderzoekers concluderen dat darmgerichte hypnotherapie een waardevolle optie voor therapie is bij kinderen met langdurige functionele buikpijnklachten of het prikkelbare darmsyndroom.
Rutten JM, Reitsma JB, Vlieger AM, Benninga MA. Gut-directed hypnotherapy for functional abdominal pain or irritable bowel syndrome in children: a systematic review. Arch Dis Child. 2013 Apr;98(4): 252-7
Vlieger AM, Rutten JMTM, Govers AMAP, Frankenhuis C, Benninga MA. Long-Term Follow-Up of Gut-Directed Hypnotherapy vs. Standard Care in Children With Functional Abdominal Pain or Irritable Bowel Syndrome. Am J Gastroenterology 2012 Feb: 107: 627-631