Door: Ella Bekhuis.

Functioneel neurologische stoornis (FNS) is een stoornis die gepaard kan gaan met een grote last voor patiënten. Er kunnen klachten voorkomen zoals krachtsverlies, abnormale bewegingen of wegrakingen. FNS wordt vaak benaderd vanuit een biopsychosociaal model, waarin bij iedereen verschillende biologische, psychologische en sociale factoren worden verondersteld een rol te spelen in het ontstaan en onderhouden van de stoornis. Maar hoe complex is dit biopsychosociale samenspel bij mensen met FNS nu eigenlijk in de praktijk? En hoe is dit vergeleken met mensen die andere aandoeningen hebben?

Hoe hebben ze het onderzocht?
Een Duitse onderzoeksgroep interviewde 287 deelnemers, verdeeld over drie groepen: patiënten met FNS, patiënten die een cerebrovasculair accident (CVA) hadden doorgemaakt, en patiënten met een andere aandoening (bijvoorbeeld een depressie of eetstoornis). In het interview werd de complexiteit gescoord op drie domeinen: het biologische domein (zoals fysieke beperkingen), het psychologische domein (zoals somberheid en angstgevoelens) en het sociale domein (zoals relatieproblemen). Ook het gebruik van zorg werd gemeten. Ze onderzochten hoe hoog de complexiteit scores waren voor patiënten met FNS, en vergeleken die met patiënten met de andere aandoeningen.

Wat was het resultaat?
Van alle patiënten met FNS, had 70% een hoge score op biopsychosociale complexiteit. Dit percentage was duidelijk hoger dan bij patiënten die een CVA hadden gehad (15%). De hogere complexiteit bestond op zowel het biologische, psychologische als sociale domein. Ook was het gebruik van zorg complexer. De biopsychosociale complexiteit van patiënten met FNS was vergelijkbaar met die van patiënten met een andere aandoening, zoals depressie. Patiënten met FNS hadden een lagere kwaliteit van leven vergeleken met patiënten die een CVA hadden doorgemaakt of een andere aandoening hadden.

Wat betekent dit?
FNS is een aandoening waarbij biologische, psychologische en sociale factoren op een complexe wijze interacteren en zo het leven van de patiënt negatief kunnen beïnvloeden. Dat de biopsychosociale complexiteit van FNS groter is dan bij andere aandoeningen, zoals een CVA, zou kunnen komen doordat het hebben van FNS meer invloed heeft op biopsychosociale factoren of dat FNS complexere instandhoudende factoren heeft. Of deze factoren nou oorzaak of gevolg zijn van de klachten, de klachten in stand houden, of een bijkomend probleem zijn: duidelijk is dat de kwaliteit van leven van mensen met FNS sterk is verminderd. Oog hebben voor het complexe samenspel van biopsychosociale factoren is daarom essentieel in de zorg voor mensen met FNS. Geïntegreerde zorg kan worden geleverd in een multidisciplinair team waarin zorgprofessionals op het gebied van lichaam, de psyche en het sociale domein nauw samenwerken.

Dr. Ella Bekhuis is psychiater in opleiding bij Dimence en loopt op dit moment stage bij Dimence Alkura.

Joos A, Herrmann C, Lahmann C, Flottman M, Jansen T, Schede C, Maner P, Schörner K, von Husen DK, Jöbges M, Hartmann A. Biopsychosocial complexity in functional neurological disorder. Gen Hosp Psychiatry. 2023 Jun 22;84:44-46.