Behandelkeuze experiment: dieet voorkeur bij volwassenen met het prikkelbaredarmsyndroom
15 juni 2022
Auteur: Maartje van den Berg.
Prikkelbaredarmsyndroom (PDS) komt frequent voor en heeft impact op de kwaliteit van leven van patiënten. Effectieve behandelingen voor PDS variëren: medicatie, dieetadviezen en psychotherapie (bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie of hypnotherapie). Het is belangrijk om meer te weten over de invloed van de behandelvoorkeur van patiënten. Als de behandeling van voorkeur wordt gegeven, is de verwachting dat therapietrouw en het behandeleffect groter zouden kunnen zijn.
Maag-darm-lever (MDL)-artsen uit Maastricht hebben daarom een keuze-experiment ofwel een ‘discrete choice experiment’ (DCE) uitgevoerd naar de behandelvoorkeur van volwassenen met PDS. Op basis van interviews met acht patiënten, ervaring van professionals en literatuuronderzoek, werden de zes belangrijkste kenmerken van een behandeling geselecteerd: effectiviteit, tijd tot respons, tijd tot terugkeer klachten, bijwerkingen, te besteden tijd aan behandeling en frequentie van afspraken. Voor de drie genoemde behandelopties (medicatie, dieetadviezen en psychotherapie) werd de impact van deze zes kenmerken op de behandelvoorkeur onderzocht.
Er werden 427 patiënten uitgenodigd om hun behandeling van voorkeur online aan te geven en vragenlijsten in te vullen. In totaal namen 185 (43.3%) volwassenen met PDS deel (gemiddelde leeftijd 49 jaar, 69% vrouwelijk geslacht). De gemiddelde duur van klachten was 22 jaar. Bijna driekwart had al eerdere behandelingen ondergaan voor PDS, via zowel huisarts als MDL-arts. De behandeling van voorkeur was als volgt: 48% dieet, 29% medicatie en 23% psychotherapie. De volgende kenmerken waren het meest belangrijk voor het maken van de keuze: hoge effectiviteit, korte tijd tot respons, lange tijd tot terugkeer klachten en geen ernstige bijwerkingen. Ook voor patiënten met een hoge mate van angst en depressie waren medicatie en dieetadviezen de behandeling van voorkeur.
Een belangrijke beperking van dit onderzoek is dat niet wordt beschreven in hoeverre mensen uitleg kregen over de rationale van de verschillende behandelingen. Ook werd er met dit vragenlijst onderzoek geen aandacht besteed aan mogelijke individuele instandhoudende factoren die een rol spelen bij de klachten. Het is namelijk de vraag of dergelijke factoren te doorbreken zijn met de behandeling van voorkeur. De auteurs van dit onderzoek concluderen dat volwassenen met PDS een effectieve behandeling willen, die snel aanslaat en waardoor klachten lang wegblijven. Dit zijn belangrijke uitkomstmaten om mee te nemen in toekomstig onderzoek. Het zou ten slotte in de toekomst interessant zijn om te onderzoeken of een behandeling van voorkeur ook daadwerkelijk leidt tot betere uitkomsten.
Sturkenboom R, Keszthelyi D, Masclee AAM, Essers BAB. Discrete Choice Experiment Reveals Strong Preference for Dietary Treatment Among Patients With Irritable Bowel Syndrome. Clin Gastroenterol Hepatol. 2022 Feb 16:S1542-3565(22)00142-2.