Auteur: Lineke Tak.

Patiënten die worden gediagnosticeerd met een SOLK-syndroom, zoals fibromyalgie (FM), chronisch vermoeidheid syndroom of prikkelbare darm syndroom, voelen zich soms gefrustreerd, omdat ze zich dan minder serieus genomen voelen door artsen. Een ‘somatisch verklaarde ziekte’ lijkt meer aanzien te hebben dan een SOLK-syndroom. Ookal is deze opvatting ons inziens onterecht, uit onderstaande studie blijkt dat patiënten in de dagelijkse praktijk inderdaad mogelijk anders benaderd worden door artsen.

Het doel van onderstaand onderzoek was te verhelderen of de ziekte-opvatting van artsen samenhangt met hun frustratie over en acceptatie van patiënten met FM. Japanse onderzoekers voerden hiervoor een cross-sectionele studie uit, waarbij ze vragenlijsten per post verstuurden naar artsen die waarschijnlijk met FM in aanraking komen. In totaal werden 936 vragenlijsten verstuurd; 233 artsen die reageerden hadden ervaring met FM en werkten mee aan dit onderzoek.

De frustratie van artsen was geassocieerd met hun moeilijkheden bij het onder controle krijgen van de FM-symptomen, de emotionele respons van patiënten en het zien van FM als een ziekte die samenhangt met specifieke patiënt-factoren, zoals persoonlijkheid en gedrag. Een lager niveau van frustratie daarentegen was geassocieerd met het beschouwen van FM als een primair somatische verklaarde ziekte met beïnvloedende externe factoren.

Bijna de helft van de artsen (44.2%) van de artsen antwoordde dat ze liever niet nog meer patiënten met FM zouden willen accepteren. De mate waarin artsen patiënten met FM als ‘moeilijke patiënt’ zagen hing echter niet samen met de mate van weerstand in het accepteren van nieuwe patiënten met FM. Moeilijkheden bij het onder controle krijgen van de FM-symptomen met hun behandeling was een factor die zowel samenhing met de frustratie van de artsen als bij hun weerstand nieuwe patiënten met FM te accepteren.

Kortom, artsen hebben vaak moeite met de behandeling van patiënten met FM, niet zozeer door hun stigma als ‘moeilijke patiënt’, maar meer omdat ze zich vaak met lege handen voelen staan in de behandeling. Auteurs benadrukken overigens dat  ‘moeilijke patiënten’ in hun ogen niet bestaan; wél moeilijke arts-patiënt interacties.

Auteurs concluderen verder dat om de kwaliteit van zorg te verhogen artsen continu nieuwe informatie over oorzaken en behandeling van FM zouden moeten krijgen. Eerder is gebleken dat in Japan de bekendheid met FM lager is vergeleken met andere landen. In 2011 bleek bijvoorbeeld dat 63% van de reumatologen zei in het voorafgaande jaar geen patiënt met FM te hebben gezien (Matsumoto, 2011). Het zou daarom interessant zijn te onderzoeken in hoeverre de resultaten van deze studie generaliseerbaar zijn naar artsen buiten Japan.

Homma M, Ishikawa H, Kiuchi T. Association of physicians’ illness perception of fibromyalgia with frustration and resistance to accepting patients: a cross-sectional study. Clin Rheumatol. 2014 Aug 3.