Amputatie is een optie bij Complex Regionaal Pijn Syndroom type 1
26 maart 2014
Auteur: Lineke Tak.
Bij het Complex Regionaal Pijn Syndroom type I (CRPS-I) is er sprake van hevige pijn in een ledemaat, die zich zonder aanwijsbare oorzaak of na een letsel ontwikkelt. De pathofysiologie van CRPS-I is nog onbekend. In de CBO-richtlijn ‘Complex Regionaal Pijn Syndroom type 1’ wordt beschreven dat CPRS-1 een klinische diagnose is, gekenmerkt door een combinatie van autonome, sensorische en vasomotorische verschijnselen, zoals pijn, temperatuurverschil, kleurverandering, hyperesthesie, hyperalgesie en hyperhidrose. Veelal zullen deze patiënten behandeld worden door anesthesiologen en revalidatie-artsen. Ook in behandelcentra voor somatoforme stoornissen wordt CPRS-1 gezien.
De behandeling van patiënten met CRPS-I is intensief en duurt vaak lang. Bij een klein deel van de patiënten zijn de symptomen therapieresistent. Wanneer alle geprobeerde behandelingen niet effectief zijn, komen sommige patiënten met het verzoek om een amputatie van het aangedane ledemaat. Deze vraag om amputatie is een ingrijpende beslissing voor patiënt en behandelaar. Bij navraag in mijn omgeving leek de opvatting te heersen dat amputatie waarschijnlijk niet zal helpen, omdat de CPRS-1 dan zal terugkeren in de stomp of in een ander ledemaat. Een recente studie van Krans et al. (2012) biedt echter een ander perspectief:
In deze Nederlandse studie verricht in het UMCG werden 21 patiënten onderzocht die een amputatie ondergingen aan een niet meer functionerend ledemaat vanwege langbestaande, therapie-resistente CPRS-1. De mediane leeftijd was 46 jaar, de mediane duur van de CPRS-1 was 6 jaar en de mediane follow-up tijd was 5 jaar. Van de 21 patiënten rapporteerde 95% een verbetering in hun leven; 90% een vermindering van de pijn en 81% een verbetering in mobiliteit. Bij 14% van de patiënten keerde CPRS-1 terug in de stomp van het geamputeerde ledemaat en bij 10% in een ander ledemaat.
Auteurs concluderen dat amputatie positief kan bijdragen aan het leven van patiënten met langdurig bestaande, therapie-resistente CPRS-1. Het risico op recidief van CPRS-1 was in deze studie 24%. In de CBO-Richtlijn CPRS-1 wordt gesteld, ook gebaseerd op overige eerdere studies, dat er onvoldoende bewijs is dat amputatie positief bijdraagt aan de behandeling van CRPS-I, maar dat amputatie overwogen kan worden bij ernstige functiestoornissen om de kwaliteit van leven te verbeteren.
Krans-Schreuder HK, Bodde MI, Schrier E, Dijkstra PU, van den Dungen JA, den Dunnen WF, Geertzen JH. Amputation for long-standing, therapy-resistant type-I complex regional pain syndrome. J Bone Joint Surg Am. 2012 Dec 19;94(24):2263-8.
(Dit artikel is een dubbelpublicatie en wordt tevens gepubliceerd op DeJongePsychiater.nl)